Een gezinshuis is een kleinschalige vorm van jeugdhulp, georganiseerd binnen een natuurlijk gezinssysteem. Gezinshuisouders bieden volgens het 24/7-principe opvoeding, ondersteuning en zorg aan kinderen en jongeren die bij hen in huis worden geplaatst. Deze kinderen zijn tijdelijk of langdurig aangewezen op intensieve en professionele hulpverlening, vaak als gevolg van ingrijpende ervaringen of complexe problematiek.
Kinderen en jongeren kunnen in een gezinshuis worden geplaatst wanneer zij, als gevolg van ingrijpende ervaringen of complexe problematiek, (tijdelijk) niet bij hun ouders kunnen wonen of nog niet zelfstandig kunnen functioneren. Voor een plaatsing is altijd toestemming van de gemeente vereist, aangezien de gemeente verantwoordelijk is voor de financiering. Deze toestemming wordt officieel vastgelegd in een zogenaamde verleningsbeschikking.
Kinderen en jongeren die in een gezinshuis worden opgevangen, hebben vaak complexere problemen dan pleegkinderen. Ze zijn doorgaans ouder en hebben meestal een langdurige hulpverleningsgeschiedenis. Ook de rol en positie van gezinshuisouders verschilt van die van pleegouders. Pleegouders zijn vrijwilligers die tijdelijk of langdurig de opvoeding van een kind op zich nemen binnen hun eigen gezin. Hiervoor ontvangen zij een pleegzorgvergoeding. Gezinshuisouders daarentegen zijn beroepsopvoeders. Net als in pleegzorg worden de kinderen in het gezin opgenomen, maar gezinshuisouders bieden dag en nacht, zeven dagen per week, op professionele wijze opvoeding, ondersteuning en zorg. Minstens één van de gezinshuisouders beschikt over een professionele achtergrond in de jeugdhulp en ontvangt voor dit werk een salaris of vergoeding.